🔬 ۱. تعریف علمی امولسیفایر (Emulsifier)
امولسیفایر ترکیبی است که با کاهش کشش سطحی بین دو مایع غیرقابل امتزاج (معمولاً روغن و آب)، باعث پایدار شدن امولسیون چربی در محیط آبی دستگاه گوارش طیور می‌شود.
🔹 به‌طور طبیعی، نمک‌های صفراوی در طیور این نقش را ایفا می‌کنند. اما در سنین پایین (بخصوص قبل از 14 روزگی)، ترشح صفرا و لیپاز محدود است.
🔹 امولسیفایرهای مکمل می‌توانند این کمبود را جبران کرده و فرآیند هضم و جذب چربی‌ها را بهبود بخشند.🧬 ۲. انواع امولسیفایرهای مورد استفاده در تغذیه طیور
نوع ترکیبات رایج مکانیسم اصلی طبیعی فسفولیپیدها (لسیتین، فسفاتیدیل کولین) پایدارسازی امولسیون و تسهیل جذب مصنوعی سورفکتانت‌ها مانند پلی‌گلیسرول، اسیدهای چرب اتیلیک، گلیسیریدها کاهش کشش سطحی، کمک به تشکیل میسل‌ها بیولوژیکی لیپوپروتئین‌ها و آنزیم‌ها بهبود فعالیت آنزیم‌های لیپاز و عملکرد صفرا 🧪 ۳. عملکردهای فیزیولوژیکی امولسیفایرها در دستگاه گوارش طیور
- افزایش سطح تماس چربی با لیپاز → بهبود هیدرولیز تری‌گلیسریدها به مونوگلیسرید و اسید چرب.
- تسریع تشکیل میسل‌های مختلط → جذب مؤثرتر اسیدهای چرب و ویتامین‌های محلول در چربی (A, D, E, K).
- کاهش عبور چربی هضم‌نشده به روده خلفی → کاهش اسهال چرب، بهبود کیفیت بستر و سلامت روده.
📊 ۴. مزایای علمی تأیید‌شده استفاده از امولسیفایرها در طیور
✅ نتایج مطالعات علمی:
- افزایش ضریب هضم چربی: تا 15–20٪ در جوجه‌های گوشتی در روزهای ابتدایی.
- افزایش انرژی قابل متابولیسم (AMEn): بین 50 تا 120 کیلوکالری در کیلوگرم خوراک، بسته به نوع روغن.
- افزایش قابلیت دسترسی ویتامین‌های محلول در چربی.
- بهبود ضریب تبدیل خوراک (FCR): بین 4 تا 8 درصد در جیره‌های پرچرب یا کم‌انرژی.
✅ در شرایط عملی:
- مصرف امولسیفایر در جیره‌های بر پایه پیه، روغن پالم یا روغن زرد → باعث حفظ رشد مشابه با روغن سویا با کیفیت بالا می‌شود.
🧠 ۵. کاربرد استراتژیک امولسیفایرها
شرایط توصیه علمی استارتر جوجه گوشتی دوز بالاتر (400–500 گرم/تن) جهت جبران ترشح ناکافی صفرا و لیپاز استفاده از چربی‌های اشباع بالا ضروری است، چون هضم این چربی‌ها بدون امولسیفایر به‌شدت کاهش می‌یابد در جیره‌های با DDGS، ذرت کامل، روغن بازیافتی اثر امولسیفایرها بیشتر است چون چربی در این ترکیبات سخت‌تر هضم می‌شود مواقع افت مصرف خوراک یا تراکم انرژی پایین با افزایش بهره‌وری چربی، انرژی دریافتی را جبران می‌کند